MENARCHE - PIERWSZA MIESIĄCZKA

Wystąpienie pierwszego krwawienia miesięcznego może wydawać się bardzo raptownym zjawiskiem, w rzeczywistości jednak zmiany narządowe prowadzące do niego przebiegają stopniowo.

Obejmie ono "przebudzenie się" podwzgórzowego ośrodka regulacyjnego, przysadkowej sekrecji gonadotropin, hormonów wzrostu, oraz rozwój w jajnikach pęcherzyków Graffa. Zarówno ilość, jak i stopień osiąganej dojrzałości pęcherzyków jest jeszcze ograniczony. Wydzielanie estrogenów jest dość niskie, brak jest jeszcze progesteronu. Słaby jest wzrost błony śluzowej macicy. Stopniowo wzrasta ilość dojrzewających pęcherzyków, wzrost ten nabiera cech cykliczności i występuje miesiączka, pomimo tego, że w tak wczesnym okresie nie występuje jeszcze jajeczkowanie.

CIĄŻA

Normalnym efektem rozwoju zapłodnionej komórki jajowej jest zatrzymanie miesiączki. We wczesnym okresie ciąży wydzielana gonadotropina kosmówkowa podtrzymuje aktywność ciałka żółtego. Wysokie stężenie estrogenów i progesteronu zapewnia utrzymanie się endometrium i zapobiega jego złuszczaniu. W późniejszym okresie ciąży produkcję estrogenów i progesteronu przejmuje łożysko. Innym, nie do końca poznanym czynnikiem, mogącym mieć wpływ na brak miesiączki jest wydzielanie inhibiny jajnikowej w okresie ciąży. Hamuje ona wydzielanie FSH.

LAKTACJA I MIESIĄCZKA

Tuż po porodzie przedni płat przysadki mózgowej wydziela duże ilości prolaktyny. Prowadzi to do częściowej supresji wydzielania LH, zatem pęcherzyki jajnikowe mogą dojrzewać, natomiast nie występuje owulacja i miesiączka. Jeżeli kobieta nie karmi dziecka piersią, miesiączkowanie powraca po 2 -3 miesiącach, natomiast u kobiet karmiących okres ten może ulec znacznemu wydłużeniu. Czas zablokowania miesiączki przez laktację jest ograniczony i w późniejszym okresie, pomimo karmienia, mogą występować krwawienia.

MENSTRUACJA A MENOPAUZA

Zmiany zachodzące w tym okresie są podobne do obserwowanych w okresie pokwitania, ale zachodzą w odwrotnej kolejności. U części kobiet miesiączkowanie zanika nagle, u wielu innych natomiast obserwuje się zmiany charakteru krwawień. Najczęściej cykl początkowo staje się krótszy, a następnie wydłuża się, występuje również tendencja do nieregularnych krwawień przed ich zanikiem. Podstawową przyczyną jest stopniowe zmniejszanie się liczby pęcherzyków Graffa i obniżanie stężeń estrogenów. Spadek ten prowadzi do wzrostu wydzielania FSH, co utrzymuje się przez dość długi okres czasu.

źródło: "Ginekologia Ilustrowana" A.D.T. Govan, D. McKay Hart, Robin Callander